آموزش متوسطه دوره اول فلاورجان

گریه بر امام حسین علیه السلام

سرشک اشکی که از دیدگان دوستداران اهل بیت علیهم السلام بر گونه هایشان می نشیند، نشان دل بستگی و محبت به آن بزرگواران، شوق در وصال، سوز در مصیبت و هم دردی با آن خاندان عصمت و طهارت است. در این میان، گریستن برای اباعبدالله الحسین علیه السلام اجری افزون و پاداشی بسیار گران بها دارد. قلبی که از مهر حسین علیه السلام آکنده باشد، بی شک به یاد مظلومیت و شهادت او و یارانش و ستیز و ستمی که بر خاندانش رفت، دلی همیشه مأنوس با گریه دارد که خود سیدالشهدا علیه السلام به دوستدارانش سفارش کرد: «هرگاه خبر غریب یا شهیدی را شنیدید، بر من گریه کنید.» امام رضا علیه السلام نیز به ریّان بن شبیب فرمود: «اگر خواستی بر چیزی گریه کنی، بر حسین بن علی علیه السلام گریه کن.» همچنین گفته اند که جمعی از اصحاب نزد امام صادق علیه السلام گرد آمده بودند که سخنی درباره امام حسین علیه السلام به میان آمد. حضرت صادق علیه السلام گریستند و اصحاب نیز گریه کردند. سپس حضرت سر مبارک خویش را بالا آورده و فرمود: «حسین بن علی علیه السلام فرمود: من کشته اشکم. هیچ مؤمنی مرا یاد نمی کند مگر آنکه بر مصیبت هایم می گرید.» بر اساس احادیث معتبر و پرشمار شیعه، فرشتگان، پیامبران، زمین و آسمان و حیوانات صحرا و دریا هم بر عزای حسین علیه السلام گریسته اند.

در بارگاه قدس که جای ملال نیست	سرهای قدسیان همه بر زانوی غم است
جن و ملک بر آدمیان، نوحه می کنند	گویا عزای اشرف اولاد آدم است

عزاداری

عزاداری، احیای خط خون و شهادت و رساندن صدای مظلومیت آل علی به گوش تاریخ است. عزادارن حسینی، پروانگانی شیفته نورند که شمع محفل آرای خویش را یافته، از شعله شمع، پیراهن عشق پوشیده اند و آماده جان باختن و پر سوختن و فدا شدند. در فرهنگ دینی ما، عزاداری نشان دهنده پیوند دوستی شیعه با اولیای دین و امامان معصوم است. یاد رحلت و شهادت اهل بیت علیهم السلام را گرامی داشتن، در سوگ آنان ماتم به پا کردن و در عزای ایشان گریستن، توصیه و تأکید خود پیامبر و دیگر امامان معصوم بوده است. تدبیر و خواست الهی نیز در ایجاد شوق و محبت به خاندان پیامبر، به ویژه حضرت سیدالشهدا علیه السلام در تداوم این سنت، نقش بسیار داشته است. رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: «همانا برای شهادت حسین علیه السلام حرارت و گرمایی در دل های مؤمنان است که هرگز به سردی و خاموشی نمی گراید.» بی شک، آثار و برکات این احیاگری و تعظیم شعایر نیز به خود امت اسلام برمی گردد. از این رهگذر، پیوندها و پیمان های دینی و عاطفی با اولیای دین استوارتر و دین داری و پاک زیستی شیعیان تقویت می شود.

در این راستا، بزرگ داشت اربعین حسینی که یادآور چهلمین روز شهادت امام حسین علیه السلام و یاران گران قدر ایشان است و قلب های مؤمنان را به یاد کوی دوست و زیارت قبر شش گوشه او پرواز می دهد، اهمیتی ویژه و تأملی ژرف می طلبد.

نوای بلبل بر مزار گل سرخ

بگذار تا بگرییم چون ابر در بهاران

کز سنگ ناله خیزد روز وداع یاران

چه محزون است ندای شکسته دلی که یار خویش را از پس فراقی سخت بازیابد، و چه غم انگیز است نوای بلبل شیدا بر مزار گل سرخ، آن گاه که نغمه سرایی آغاز کند، و این حکایت پرسوز دلدادگی، حکایت جابر عبدالله انصاری، نخستین زائر قبر حسین علیه السلام در اربعین شهادت آن سالار شهیدان بود. عطیه کوفی که راوی ماجراست می گوید: همراه جابر برای زیارت امام حسین علیه السلام از مدینه خارج شدیم. هنگامی که به کربلا رسیدیم. جابر کنار فرات رفت، غسل کرد و جامه های خویش را خوشبو ساخت. او گام از گام برنمی داشت، مگر آنکه ذکر خدا می گفت. هنگامی که به قبر رسید، از شدت اندوه بی هوش شد. وقتی به هوش آمد، سه بار گفت: یا حسین، یا حسین، یا حسین. آن گاه با شکوه ای اندوهناک ناله کرد: «أَحبیبٌ لا یُجیبُ حَبیبَه؛ آیا دوست، پاسخ دوستش را نمی دهد؟» و بعد از زبان محبوب، مرثیه خواند: چگونه مرا پاسخ دهی در حالی که خون از رگ های گلویت بر سینه و شانه ات فرو ریخته و میان سر و بدنت جدایی افتاده است. آن گاه گفت: من گواهی می دهم که تو فرزند بهترین پیامبران و سرور مؤمنان و مقتدای پرهیزکارانی... و چرا چنین نباشی که دست رسول خدا صلی الله علیه و آله تو را پرورانید. از سینه ایمان شیر خوردی، با اسلام از شیر باز گرفته شدی و پاک زیستی و پاک به دیدار محبوب شتافتی.

جابر بن عبدالله انصاری کیست؟

جابر بن عبدالله انصاری، اگرچه بیشتر با عنوان نخستین زائر کوی حسینی شناخته می شود و نامش با مرثیه های جان سوز روز اربعین همراه گشته است، ولی پیشینه ای پرافتخار همراه دارد. در میان هفتاد تن مسلمان که در شبی تاریخی در مدینه با پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله پیمان دفاعی بستند، نوجوانی به چشم می خورد که همراه پدرش در آن بیعت تاریخی شرکت کرده بود. جابر نه تنها در آن شب و آن افتخار، که همواره با پیامبر بود و در بیشتر جنگ هایی که در زمان حیات ایشان اتفاق افتاد، شرکت جست. پس از رسول خدا صلی الله علیه و آله نیز یار همیشه همراه علی علیه السلام و اهل بیت نبوت بود. جابر از راویان حدیث منزلت و غدیر است. او از مبلغان راستین اسلام و تشیع بود و از این رو، دژخیمی چون حجّاج بن یوسف ثقفی، بدن او را به جرم دوستی علی و آل علی علیه السلام داغ کرد. جابر بن عبدالله انصاری شاید تنها فردی است که وجود مبارک هفت معصوم را زیارت کرد و سلام خاص رسول گرامی اسلام را به امام باقر علیه السلام رساند. این رهرو واصل که آخرین بازمانده از گروه شرکت کنندگان در پیمان عقبه بود، پس از عمری سراسر مجاهدت و پارسایی، در حالی که از مرز نود سالگی گذشته بود، در سال 77 تا 78 دیده از جهان فرو بست و برای همیشه در خاک مدینه آرمید.

مروارید اشک

دیده عزیز است از سرشک جگرگون

قیمت خاتم به اعتبار نگین است

اربعین، سوگواره اشک است بر چهل منزل مصیبت، و اشک، مروارید مهر که گاه بر مژده وصل می بارد و گاه بر بغض فراق؛ اگرچه سوخته دلان، دلی همیشه محزون و دیده ای همیشه نمناک دارند:

در وصل و هجر سوختگان گریه می کنند

از بهر شمع، خلوت و محفل برابر است

اگر اشک، زبانِ دل و شاهد عشق است، اگر جاریِ احساس است از لب ریزی اندوه، اگر شکستنِ چینی بغض است، کدام معشوق از حسین مصفاتر، و کدام غم از اندوه او فراتر، که هر چه هست در مستی محبت اوست:

در سلسله اشک بُوَد گوهر مقصود

گر هست ز یوسف خبر این قافله دارد

دل های پاک سیرتان را رشته ای بلند از پیوند با اهل بیت ولایت است و الفتی با حزن مقدس حسین علیه السلام . در اربعین که جام مصیبت این خاندان، با جرعه های یتیمی و اسارت و شماتت لب ریز شده، وقت آن است که دیده به اشک خوناب شود.

آن چنان کز برگ گل، عطر و گلاب آید برون	تا که نامت می برم از دیده آب آید برون
رشته الفت بُوَد در بین ما، کز قعر چاه	کی بدون رشته، آب بی حساب آید برون
مهر تو شیرازه امّ الکتاب خلقت است	مشکل این شیرازه از قلب کتاب آید برون